Sint Jan

Bepalingen betreffende de omgang met nabijheid en afstand voor alle medewerkers van Sint Jan LVW

„Doet als een goede huisvader!” zo zei Jezus. Hij zei hun: „Daarom is iedere Schriftgeleerde die onderwezen is in het rijk der hemelen, gelijk aan een huisvader die uit zijn schat nieuw en oud te voorschijn haalt.” (Mt 13,52)

Als Sint Jan LVW weten wij welk een bijzondere plaats kinderen en jongeren in het rijk van God hebben en willen wij ten dienste staan van hun waardigheid en aan hun bevoorrechte plaats in Gods rijk. Als een goede huisvader willen we hen laten zien wie Christus is, hen op de weg naar Christus begeleiden en onze schat aan ervaringen met hen delen.
Wij maken geen misbruik van de openheid van kinderen en jongeren. We willen dat zij zich aan Christus binden, niet aan onszelf. We vermijden alles wat hen kan misvormen of hun vrijheid in de weg staat. We gaan zorgzaam om met hun geestelijke, religieuze, psychische, emotionele en lichamelijke onschuld. We bewaren hun openheid en reinheid als kostbare schatten in breekbare vaten.
Afgezien van het voorkómen van seksueel misbruik en ongepaste lichamelijke nabijheid, is het ook van belang dat geestelijke, religieuze, psychische of emotionele overheersing wordt voorkomen.
De volgende bepalingen beschrijven de standaard die geldt voor onze omgang met kinderen en jongeren, om een gezonde weg te bewandelen en een goed evenwicht te vinden tussen nabijheid en afstand van kinderen, waarbij de integriteit van kinderen en jongeren in acht genomen wordt. De bepalingen zoals hieronder beschreven dienen door alle vrijwillige en beroepsmatige medewerkers en medewerksters van Sint Jan LVW te worden nagevolgd. Standaard dient aan het begin van ieder schooljaar dan wel voorafgaand aan kampen en andere activiteiten goed nota te worden genomen van deze bepalingen, bevestigd door een handtekening van de desbetreffende medewerker/-ster. Een overtreding van de regels leidt tot een directe beëindiging van de medewerking aan Sint Jan LVW. Van ernstige overtredingen wordt zonder uitzondering aangifte bij de politie gedaan. 


Nabijheid en afstand
Het werk met kinderen en jongeren en met mensen die bijzondere bescherming nodig hebben is relationeel werk. Bij het vorm geven aan relaties is een gebalanceerde verhouding tussen nabijheid en afstand van groot belang. Het samenspel tussen nabijheid en afstand moet men als verantwoordelijk persoon telkens weer opnieuw onder de loep nemen.
De basis van iedere serieus genomen en vertrouwensvolle relatie tussen een geautoriseerde persoon (dit zijn alle medewerkers van Sint Jan LVW) en een kind of jongere is het wederzijds toelaten en opbouwen van geestelijke nabijheid. De verantwoordelijkheid van de geautoriseerde persoon voor het laten slagen van een dergelijke relatie heeft ook betrekking op de omgang met lichamelijkheid en lichamelijke nabijheid. In het bijzonder voor de omgang met kinderen en jongeren geldt, dat men er zeer alert op dient te zijn, dat aan het kind of de jongere de mogelijkheid geschonken wordt, om zelf de mate van nabijheid en afstand te bepalen.
Misbruik van kinderen en jongeren is een grove, gewelddadige en krachtige vorm van misbruik van deze nabijheid, en wel vanuit het gezichtspunt van het slachtoffer; zelfs dan, wanneer de geautoriseerde persoon dit zelf niet zo zou inschatten. De betekenis van nabijheid en afstand kan van mens tot mens en van situatie tot situatie verschillend zijn. Het gezichtspunt van het kind of de jongere is daarbij bepalend. 
Het is zeer belangrijk en noodzakelijk een gevoel te ontwikkelen voor de waarneming van ongepast gedrag en concrete kennis te hebben van wat men in het geval van verdenking van overtreding van dergelijke aard dient te doen.
De wetenschap dat de mogelijkheid van misbruik en ongepast lichamelijk contact kan bestaan, mag er echter ook niet toe leiden, dat ook een in een situatie passend lichamelijk contact – bijvoorbeeld tijdens een spel – vermeden of argwanend bekeken wordt.
Ondanks een aantal lastige vragen moge duidelijk zijn, dat tijdens het werk met kinderen en jongeren niet van nabijheid – en tot op zekere hoogte ook niet van lichamelijke nabijheid- kan of moet worden afgezien. Het gaat er ten slotte om dat bepaalde aspecten van het leven met elkaar gedeeld worden. Daar hoort nu eenmaal bij, dat je elkaar kunt vertrouwen en elkaars nabijheid toelaat. Van groot belang is de ontwikkeling van een goed bewustzijn en sensibiliteit voor het thema nabijheid en afstand, en net zo belangrijk is de daaruit voortvloeiende voorzichtige omgang met de behoeftes en grenzen van de meisjes en jongens.

Seksueel misbruik
Een relatie tussen twee mensen ontstaat omdat twee mensen zich emotioneel naar elkaar toe richten, waarbij vertrouwen in elkaar wordt opgebouwd. Naast de emotionele toewijding kan er ook een lichamelijke, tedere nabijheid bestaan die zich kenmerkt door wederzijds respect voor elkaar.
Seksueel misbruik dan wel seksuele uitbuiting is geen logisch gevolg van een teder en liefdevol lichamelijk contact met een kind of jongere. In tegendeel: seksueel misbruik is een bewuste, met voorbedachten rade begane handeling, die zich richt op seksuele overheersing en uitbuiting. Het misbruik maken van een kind of jongere dat in een afhankelijkheidsrelatie staat tot de persoon die hem of haar gebruikt ten behoeve van eigen seksuele opwinding en / of bevrediging leidt tot een dramatische vertrouwensbreuk. De kern van seksuele uitbuiting is het misbruik van de machtspositie van de medewerker ten opzichte van het kind of de jongere.
Voor meldingen van seksueel misbruik in een kerkelijke instelling van de RK kerk in Nederland, zie www.meldpuntgrensoverschrijdendgedragrkk.nl.

Sint Jan LVW volgt het preventiebeleid inzake seksueel misbruik en grensoverschrijdend
gedrag in de Rooms-Katholieke Kerk zoals vermeld op de website www.rkkerk.nl. Dit beleid is via deze link te bekijken: Preventiebeleid - Rooms-Katholieke Kerk Nederland (rkkerk.nl)

Gedragscode Pastoraat
Sint Jan LVW volgt de Gedragscode Pastoraat die in de RK Kerkprovincie in Nederland is opgesteld. Het doel van de Gedragscode Pastoraat is om de sociale veiligheid binnen de R.-K. Kerkprovincie in Nederland te bevorderen en te waarborgen. Van degenen voor wie de Gedragscode Pastoraat geldt omdat hun werk direct of indirect het pastorale werk van de Kerk moet dienen, mag een correcte, professionele wijze van omgaan met elkaar en met anderen verwacht worden, met als voorbeeld de wijze waarop Jezus Christus omging met zijn leerlingen en andere tijdgenoten. Dat is een basisvoorwaarde voor sociale veiligheid. Binnen dat kader is het vermijden van grensoverschrijdend gedrag een conditio sine qua non, een noodzakelijk eerste vereiste.

De Kerk als geloofsgemeenschap en als organisatie dient een voorbeeld van sociale veiligheid te zijn. De Gedragscode Pastoraat biedt een kader waarin die sociale veiligheid centraal staat en deze bevat concrete normen als handleiding voor behoorlijk gedrag in pastorale situaties. Het is de verantwoordelijkheid van degenen voor wie de Gedragscode Pastoraat geldt om in alle relaties waarin zij pastorale zorg of geestelijke begeleiding verlenen alsmede in alle daaraan gerelateerde relaties duidelijke, juiste grenzen te stellen en te bewaren. Hun werk is en blijft een dienst aan het geloven van personen, groepen en gemeenschappen en zo aan de Kerk.

De volledige tekst van de Gedragscode kunt u lezen op de website van het Aartsbisdom.