Familie van Sint Jan

In het evangelie dat de Kerk voor ons hoogfeest heeft uitgekozen horen we dan ook het verhaal dat Jezus vertelt dat je als een graankorrel in de akkergrond moet vallen en daar sterven om vrucht te dragen. De graankorrel valt in de aarde en sterft en gaat groeien en tenslotte bloeien en vruchten dragen. Het is een natuurwet. Zonder de aarde en zonder het sterven geen vruchtbaarheid. Dat is zo in de plantenwereld, de vegetatieve wereld, zo hoort het ook te zijn bij de mens. Maar het gaat er Jezus niet zozeer om uit te leggen hoe de natuur in elkaar zit en hoe dat allemaal werkt. Wat Hij eigenlijk wil vertellen is wat dat eigenlijk betekent, dat “sterven” in ons leven. Wat het betekent en hoe het tot stand komt dat ons leven vruchtbaar wordt. Het is een gelijkenis die Jezus ons geeft en die wil zeggen: “sterven is vruchtbaarheid.” We zien allereerst in het leven van Jezus. Door zijn sterven hebben wij het heil ontvangen. Het was het meest vruchtbare moment van zijn hele leven, het grootse en belangrijkste moment. Het kruis is daarom ook het symbool van het christendom geworden.

Wat betekent dat voor ons? Het betekent voor ons dat het belangrijkste nog komt, het belangrijkste is hoe wij gaan sterven. Het is Jezus die ons dat heeft voorgezegd. Het is niet door wonderen die Hij gedaan heeft dat Hij de wereld verlost, het is niet zijn prediking, het zijn niet zijn prachtige woorden die de wereld verlossen. Het is ook niet zijn geboorte in de stal die de wereld verlost, maar het is zijn sterven aan het kruis, de gave van zijn leven. Het belangrijkste komt nog voor ons allemaal, het moment van onze dood. Niet alleen vanwege het oordeel en de vraag of wij wel of niet Gods barmhartigheid gaan aanvaarden, dat wij erkennen dat wij de Verlosser nodig hebben en ons in Gods barmhartige armen werpen. Niet alleen omdat het de voleinding van ons leven is, dan is het af, ons leven en begrijpen we pas wie we werkelijke zijn, maar ook en vooral omdat het ons leven vruchtbaar laat zijn. Zoals in het leven van Jezus zal ook in ons leven het moment van onze dood, van ons sterven het moment van de grootste vruchtbaarheid zijn. Dat weten wij niet, dat zien wij niet, maar dat is de natuurwet en de genadewet die Jezus ons hier in het evangelie aanreikt. De graankorrel die wij zijn moet, om werkelijk vrucht te dragen, sterven.

Hoe zullen wij sterven, hoe bereiden we ons daarop voor? Niet door ons zo lang mogelijk aan het leven vast te klampen! Nee, Jezus zegt: je moet bereid zijn het leven prijs te geven. Niet zolang mogelijk vasthouden aan alles wat je maar hebt, maar tot Jezus zeggen dat Hij onze redder moet zijn, dat Hij ons begeleidt in het sterven. Jezus zelf zei toen zijn uur kwam niet: Vader, red mij, laat dit niet gebeuren; nee, Hij zei: daarom juist ben ik in dit uur gekomen, mijn hele leven is voor dit moment! Dit is juist de bedoeling van heel mijn leven om dit uur te beleven, dit grote uur, waarin ik door mijn lijden en sterven de wereld zal redden, de hele wereld. Juist daarom ben ik gekomen. En dan zegt Hij: Vader, verheerlijk uw Zoon!

In de eerste lezing hoorden wij Paulus iets dergelijks zeggen. Hij zegt: Ik beschouw alles als verlies omwille van Christus, ik geef alles prijs om Hem te winnen. Als je ouder wordt moet je wel dingen prijsgeven, of je wilt of niet, langzamerhand. De ouderdom maakt dat wij dingen moeten loslaten, dingen moeten prijsgeven. En Gerardus Majella zegt: maak er een deugd van, maak er iets positiefs van, dat het niet alleen een verlies is, maar dat het iets wordt dat vrucht draagt. Zoals in het leven van Gerardus de momenten van het lijden en het verlies de momenten van de vruchtbaarheid waren. Zoals in het leven van Jezus het moment van zijn lijden en sterven het moment van de vruchtbaarheid was. Zo is dit ook de wet voor iedereen van ons. Laten we er een deugd van maken. Laten we de dingen die we verliezen vrijwillig en zo mogelijk in vreugde en in vrede aan de Heer opdragen voor het heil van de wereld.

De Heilige Gerardus is de patroon van de moeders en de zwangere vrouwen. We weten hoe zijn zakdoek een zwangere vrouw die haar kind niet ter wereld kon brengen geholpen heeft zodat de baby gezond ter wereld kwam en ook zij overleefde, een teken dat hij de patroon van de vruchtbaarheid is, van het leven. En niet alleen van de geboorte van het nieuwe leven is dat het moment, maar ook en dat is moeilijker maar zoveel groter ook, het ouder worden en het sterven is een moment van vruchtbaarheid, is een moment waarin nieuw leven ontstaat. Ten eerste ons eigen nieuwe leven in de hemel maar daarna ook nog het leven dat wij daardoor aan anderen schenken.

Laten wij Gerardus dus vragen onze voorspreker te zijn, dat wij ook zoals hij het kruis met tederheid kunnen bekijken, het kruis dat de Heer ons stuurt in ons dagelijkse leven, de kleine dingen waarin wij moeten sterven, die wij los moeten laten, dingen die we heel erg waarderen en die we fijn vinden. Laten we het doen zoals hij, in vreugde en wetende dat de Heer veel vruchten gaat laten groeien en bloeien. Amen.

Preek van p. Ignatius Maria op het Gerardusfeest voor ouderen, 9 oktober 2015